UNAD Euskadi sortu da
UNAD Euskadi sortu da, adikzioen arloko 14 euskal erakundek osatutako erakunde berria
• Urtero sare horrek mendekotasunak dituzten 4.000 pertsona baino gehiago eta 800 familia inguru artatzen ditu.
• Helburua da modu koordinatuan eta sarean lan egitea, lurraldean droga-mendekotasunak eta bestelako adikzioak dituzten pertsonen arreta hobetzeko.
• Sare hori, aldi berean, UNADen integratzen da, Adikzioen Arretarako Sarean, estatu mailan.
2023ko ekainaren 29an – Bilboko Euskalduna Jauregian aurkeztu da ostegun honetan UNAD Euskadi, adikzioen arloko 14 euskal erakundek osatutako erakunde berria.
Sare horrek hainbat urte daramatza koordinatuta lanean, baina orain ofizialki erakunde gisa eratzen da. Guztira 4.179 pertsona artatzen ditu, droga-mendekotasunak eta bestelako mendekotasunak dituztenak (3.295 gizon eta 884 emakume), eta 800 familia baino gehiago, 500 profesional baino gehiagoren lanari esker.
Gainera, prebentzioaren esparruan, 35.000 adingabe eta nerabe baino gehiagorekin eta 34.000 familia baino gehiagorekin lan egiten dute, sarea osatzen duten erakundeek bildutako datuen arabera.
Aurkezpen ofiziala UNADek, Adikzioen Arretarako Sareak estatu mailan, hiriburuan antolatu duen mintegiaren barruan egin da. Mintegiaren izenburua 'Adikzioak dituzten pertsonen arreta: Eredu batetik haratago' da, eta helburua esku-hartze integralaren inguruan eztabaidatzea da, adikzioak dituzten pertsonen arretan sakontzeko eta aurrera egiteko.
Jardunaldia Drogei buruzko Plan Nazionalerako Gobernuaren Ordezkaritzak finantzatu du, eta esperientziak trukatzeko gune gisa balio izan du adikzioen saretik zein beste arreta-erakunde batzuetatik joan diren ehun bat lagunen artean. Egunean zehar, hainbat mahai izan dira, eta horiei esker, Europako adikzioen arloko arreta-ereduen egoera ezagutu ahal izan da, bai eta Euskal Autonomia Erkidegoan adikzioak dituzten pertsonen arretan planteatzen diren zailtasunak, aukerak eta erronkak aztertu ere.
Inaugurazio ekitaldian, Luciano Poyato UNADeko presidenteak UNAD Euskadiren “sorrera mugarri historikotzat” jo du. Aldi berean, nabarmendu du lurralde-adikzioen sare horrek adikzioak agenda sozial, politiko eta mediatikoan jartzeaz arduratuko dela, eta arazo horrekin bizi diren pertsona guztiei ahotsa emateko, ikusezin izateari utz diezaioten eta gainerako biztanleen baldintza berberetan bizi daitezen.
Bestalde, Gotzone Sagardui Eusko Jaurlaritzako Osasuneko sailburuak ohartarazi du adikzioen errealitatea “etengabe egokitu behar dela”, eta “gehien kontsumitzen diren substantziak desnormalizatzearen alde egin du, hain zuzen ere legezkoak direnak: alkohola eta tabakoa”. Era berean, Sagarduik adierazi du bere organismotik kezka handia dutela kanabisaren kontsumoari, hutsaltzeari eta arriskuaren pertzepzio txikiari dagokienez, baina, gainerako droga-mendetasunen kasuan bezala, “osasun publikoko gai gisa jorratzen saiatzen direla, ondorioei eta arrazoiei begira”.
Halaber, Teresa Laespada Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasuneko foru diputatuak salatu du ez dagoela eztabaida publikorik adikzioen inguruan. “Eskandalutik hutsalkeriara igaro gara, eta orain erabateko absentziara. Inork ez du aipatzen kontsumoak zer dakarren, substantziak nola bereizten diren”, adierazi du Laespadak. Hala ere, azterlanetan erregistratutako kontsumo-datu altuen aurrean, foru-diputatuak ondorioztatu du “arazoa ez dela fenomenoa konpondu izana, baizik eta, besterik gabe, fenomenoari buruz hitz egiteari utzi diogula”.
Azkenik, Bilboko Udaleko alkatea Juan Maria Aburto uste osoa agertu du “pertsonetan eta balioetan oinarritutako garapen-eredu baten aldeko apustua egiten jarraitu behar dela, bizi-proiektu oso eta duinak gauzatzeko lan egiteko aukera bermatuko duena”. Era berean, Aburtok “paradigma aldaketa soziala aldarrikatu du diskriminazio-egoerak saihesteko, eta, beraz, premiazkoa da droga-mendetasunak eta bestelako adikzioak dituzten pertsonen eskubideetan aurrera egitea eta estigmak desagerrarazten saiatzea.”
ERAKUNDE BERRIAREN HELBURUAK
Salvia Hierro Zatón UNAD Euskadiko presidenteak azaldu duenez, gaur aurkezten den sarearen helburua elkartutako erakundeen arteko lotura izatea da, modu koordinatuan, kohesionatuan eta sarean lan egiteko, informazioaren, esperientzien eta jardunbide egokien trukea bultzatuz, bai eta droga-mendekotasunak eta adikzioak dituzten pertsonen arreta hobetzeko espazio komunak sortzea ere.
Gainera, administrazioen, gizarte-eragileen, komunikabideen eta gizartearen aurrean beren ahotsa bateratzeko aukera emango die, beren nortasuna galdu gabe, baina sare zabal eta askotariko baten parte izanik. Era berean, elkarte berria eta erakundeak indartzea sustatu ahal izango dute, adikzioen problematikari modu intersekzionalean heltzeko helburuarekin.
UNAD Euskadi osatzen duten erakundeak honako hauek dira: Drogen Abusua Ikertzeko eta Prebenitzeko Gipuzkoako Elkartea (AGIPAD), Agiantza Elkartea, Bizkaia-Bikaisidako Hiesaren Aurkako Herritarren Batzordea, Edex-Baliabide Komunitarioen Zentroa, Etorkintza Fundazioa, Erroak Elkartea, Gaztaroa Sartukoo Kooperatiba Elkartea, Gizakia Fundazioa, Goiztiri Elkartea, Izangai Elkartea-Bazterkeria-egoeran edo -arriskuan dauden pertsonak gizarteratzeko eta laneratzeko Elkartea, Jeiki Fundazioa, Sartu Álava Gizarteratze Elkartea, Zabaltzen Sartu Koop. Lan elkartuko eta gizarte-ekimeneko Elkartea eta Zubietxe Elkartea.
Erakunde berri hori, aldi berean, UNADen sartzen da, Adikzioen Arretarako Sarean. Sare horrek, estatu mailan, 200 GKE baino gehiago ordezkatzen ditu, adikzioak dituzten pertsonen, haien familien eta komunitatearen eskubideak defendatzeko lan egiten dutenak, bai eta sentsibilizatzeko, gizarte-aldaketak eragiteko eta droga-mendetasunei eta bestelako adikzioei lotutako estigmak ezabatzeko ere.
